Osmanlı'da Yaşam ve Sanat

Osmanlı Devleti, Osman Bey tarafından kurulmuş bir İslam Devletidir. Resmi dili Osmanlı Türkçesidir, Anayurdu Orta Asya’dan gelen Türklerin kurduğu son devlet Osmanlı Devletidir.

Osmanlı deyince akla; dürüstlük, merhamet, edep, adap, sanat, hayırsever, medeni, nazik ve saygı kavramları gelir.

Osmanlı şanını, bu yiğitleri yetiştiren analara borçludur. Bu cengaverlerin ilk eğitimi annedeki edep, adap ve haya ile başlar. Osmanlı anneleri kendini yetiştirmiş, İslam üzere yaşamış ve böyle büyütmüş çocuklarını ama bizler şimdi zaman ne gösterdi ise modernlik adı altında büyütüyoruz evlatlarımızı. Oysa bize verilen örneklere baksak daha kaliteli nesiller ortaya çıkardı. Bizler büyüklerimize olan saygımızı kaybettik onların düşünceleri bize geri kafalılık düşüncesine kaptırdı. Oysa ecdat atalarından öğrenmiş her şeyi. İşin özü İslam terbiyesi üzerine yetiştirmekten çıkıp el ne der davası, makam­-mevki sevdası olmuştur. Bu durumu düzeltmek için öncelikle kendimizi düzeltip örneklik temsil etmeliyiz yani ‘’adam gibi çocuk yetiştirmek’’ için ilk önce iğneyi kendimize batırmalıyız. Çocuk ne görürse kendine nakış nakış onu işler.  

Hiç şüphesiz Şehzade Mehmet’in kulağına peygamber (a.s) müjdesini ilk fısıldayan annesidir. Hüma Hatun oğlunu karnında taşımaya başladığı andan itibaren sünnet terbiyesi vermiş, abdestsiz yere basmamış, evladını besmelesiz emzirmemiştir. Keza Fatih Sultan Mehmet Han’ın babası 2.Murat’da oğlunu ilim meclislerine götürmüş elinden tutup her baba gibi oyunlar oynamış, türbelere, medreselere, camilere götürmüş, alimlerle tanıştırıp feyzlenmesini sağlamıştır.

Osmanlı ve sanat / Tahayyül Akademi

Bir ev düşününki hiçbir sabah namazını kazaya bırakmayan iyilik ve hayr konuşulan. Bir ev düşünün devrin en muttaki en kabiliyetli alimleriyle dolup taşıyor; mantık ilminden, matematik ilmine, tarihten dünya siyasetine kadar çok şey bir arada konuşuluyor işte bu ev Fatih Sultan Mehmet Han’ın yetiştirildiği evdir.   

Osmanlı da çocuklara bir birey muamelesi yapılmaktadır. Onlara selam alıp selam verildi, ki böylece güvenleri ve kişilikleri saygı görsün. Bizler ise şimdiler de sen küçüksün sen bilemezsin gibi tavırlar sergiliyoruz varın gerisini siz düşünün.

Osmanlı’da sanat vardı bireyler bu yönde ilerler adım atar mimari yapılar, camiler, ebru sanatı, hat sanatı, çeşmibülbüller vardı. Sanat bile İslam üzerine yapılmıştı. Yani biraz açarsak heykeller ve yapma bebekler gibi insanların putlaştırılacak dinden çıkartacak şeylerden uzak durmuştur. Osmanlıda hayat yardımlaşma, batıda ise mücadele (savaş) olmuştur.

Evet Osmanlı da roman yok ama onun yerine dört bin yıl öncecisinden başlayarak eski günümüze taşıyan destanlar ve masallarımız var. Hayatın aktığı yaşanmış kıssalar ve menkıbelerimiz var bize örnek teşkil etmişler ve etmeye de devam ediyorlar.

O zaman diyebiliriz ki: Osmanlı’da ‘’beşikten mezara kadar ilim’’ emrine uygun olarak, sanatı beşikten mezara kadar bütün hayata yaymış, sanata kendi hayat ve edebiyat yaşantısını yansıtmıştır. Bu idrak olmasaydı hala kullanılabilir durumda bunca tarihi eser bize miras kalır mıydı? Bilinenin aksine Osmanlı’nın hayatı her noktasıyla sanattır.

Başka bir konu olan ‘’heykellere’’ tekrar değinecek olursak Hz. Peygamber putperest bir topluma Peygamber olarak gönderilmiş, ilk olarak da putlardan kurtulup tevhit inancını topluma kazandırmayı yeğlemiştir. Hatta Kur’an Mekki ve Medeni iki bölüm olarak anlatılmıştır. İşte ilk olarak anlatılan Mekki dönem bu dönemdir. İlk aşama olduğu için bireysel olarak ele alınmış, indirilen ayetler insanlara ahlak mesajları vermiş, bilinç ve şuur kazandırmaya çalışılmıştır.

Medeni dönemde ise topluma, toplum içinde nasıl yaşanmasını gerektiği öğretilmiştir. Özellikle devlet hak ve hukuk konuları ele alınmıştır. Peygamberlik gönderildiği zaman da putperestliğe ilgi duyulacak her türlü etkenden uzak durmaya çalışılmıştır. Bu sebeple resim ve heykele yönelik çok katı bir tutum takınılmıştır.

İbn-i Abbas (r.a)’ın rivayetine göre, Resulullah Efendimiz şöyle buyurmuştur:

’’Kim dünyada bir canlı resim yaparsa, kıyamet günü yaptığı o resme can vermeye zorlanır. O ise, (resme) asla can veremez.’’

İşte Osmanlı’nın davası ve yaşam gayesi İlay-ı Kelimetullah olmuştur. Bunun üzerine yaşamış ve şehadet şerbetini bu dava üzerine içmişlerdir.  

Şeyh Edabalı’nın da dediği gibi:

’’Tarihini bilmeyen geleceğini bilemez. Geçmişini iyi bil ki geleceğe sağlam basasın. Nereden geldiğini unutma ki, nereye gideceğini unutmayasın.’’ Bizler kulaktan duyma batının bize dizilerde filmlerde anlatılana inanmamalıyız araştırmalıyız ki bilelim bildirelim.

Bir Daha Yapar

Son ders zilini duyar duymaz çantasını sırtına taktığı gibi merdivenleri ikişer ikişer atlayarak okulun kapısından çıkan Hamza'nın arkadaşlarıyla hayalini kurdukları maçın başlamasına iki saat kalmıştı. Eve uğrayıp topunu alıp sahaya gidecekti. Eve ulaşmak için en kestirme yolları kullanıyordu. Oturdukları sokağa girdiğinde evlerinin yıkıldığını gördü, betonların arasında da hayalini kurdukları maçı yapacakları siyah kareli top...

Hayır olamaz yanlış görüyorum diye düşünüp sokakların arasında hızlıca koşmaya başladı. Geçtiği sokaklara gözyaşlarıyla izler bırakıyordu, yanlış değildi. Sabah okula gitmeden önce annesinin kapıdan kendisini uğurladığı evleri yerle bir olmuştu. Dişlerini sıkıp , ellerini yumruk yaptı. Kinini gözlerinden okumak mümkündü, kimin yaptığını çok iyi biliyordu. Evlerini dört kez yıkan siyonist askerler. Yıkılan evlerini izlerken gözlerinden taşan yaşlar yanaklarından süzülerek parçalanan taşların üzerine akıyordu. Tam o sırada omzuna konan bir el hissetti. Arkasını döndüğünde babasıyla göz göze geldi. Babası göz yaşlarını silerek "Hamza'm , aslanım, Hamza'lar güçlüdür. Benim Hamza'm büyük adam olacak .Büyük adamlar ağlamaz Hamza ! Onlar yıkarsa bizde tekrar yaparız. Bu dava büyük Hamza'm hem de çok büyük " dedi. Babasının boynuna sarıldı onun da büyük adam olduğunu düşündü, babası her zaman çok güçlüydü. Bir an önce büyüyüp babası gibi güçlü olmak istiyordu. Artık ağlamıyordu göz yaşları yerini tebessüme bırakmıştı. Çünkü biliyordu ki küçük şeyler büyük adamları üzmez.

Onlar evlerini bin kere yıksalar babası bin defa daha yine yapardı.

Kudüs Mukaddes Miras/Analizi

Diyanet Yayınlarına ait ve derleme bir kitap.

Bir akademisyen, sanatçı, öğretmen, zanaatkar, anne, öğrenci, edebiyatçı, tarihçi, ilahiyatçı,öğrenci...

Yaşam standartları ve hayat tarzları bambaşka olan bu insanların Kudüs'e bakışını ele alan harika bir kitap. Öğretmen bir eğitimci penceresinden Kudüs'e bakarken, bir ilahiyatçı manevi boyutta Kudüs'e bakıyor, bir öğrenci evvela Kudüs'ü öğrenmeye niyet ediyor, bir tarihçi Kudüs'ün hem İslam ile hem de İslam'dan önce Kudüs'ün önemini inceliyor. meslek farklı, bakış açısı farklı fakat her biri bizlere bambaşka pencereler aralıyorlar. Her biri ciddi manada önem arz ediyor

Kitabı okuyup Kudüs'ün sizdeki önemini muhasebe etmeyi unutmayın.

Kudüs, bizim mukaddes mirasımız.